قبل از خواندن این مطلب یادآوری چند نکته خالی از لطف نیست، انسان از آن جهت که در اجتماع زندگی می‌کند و با دیگران رابطه برقرار می‌کند دارای حقوقی مشخصی است و قانون برای هر فرد حقوقی قائل شده و این حق باید از جانب نهادها، ادارات و دیگر افراد رعایت گردد.

این حقوق شامل حقوق سیاسی، عمومی‌ و خصوصی می‌شود. حقوق سیاسی حقوقی است که اتباع یک کشور به وسیله آن می‌توانند در حاکمیت کشور خود به طور مستقیم شرکت داشته باشند. حقوق عمومی‌ حقوق است که لازمه شخصیت انسانی است و تمامی افراد جامعه از هر طبقه‌ای که باشند، می‌توانند از آن برخوردار شوند.

شالارتان های فضای مجازی

در نهایت، حقوق شخصی یا خصوصی حقوقی است که به رابطه شخص با فرد خاص یا مال و یا اشخاص دیگر می‌پردازد؛ فرد بر اثر این ارتباطات اختیاراتی پیدا می‌کند که دیگران آن رابطه و اختیارات را ندارند ولی ملزم به رعایت و احترام گذاشتن به آنها هستند.

اما در سال‌های اخیر با گسترش اینترنت و فضای سایبر در سطح جهان مباحث مختلفی از جمله رعایت حقوق افراد در فضای سایبر و حق مالکیت فکری مطرح شده است که در کشور ما از حدود یک سال پیش با تصویب مصوبه‌ای در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی‌ مبنی بر ضرورت رعایت حقوق افراد در اینترنت این روند شتاب بیشتری گرفته است.

*کلاهبرداراینترنتی

رعایت حقوق مالکیت فکری در فضای سایبر عامل رشد انگیزه‌ها برای نوآوری و طرح‌کردن مبانی در فضای سایبر می‌شود و تا زمانی که این حقوق فردی در فضای سایبر برای افراد ناشناخته باشد، افراد احساس ناامنی در فضای اینترنتی می‌کنند. همچنین دارایی‌های فکری در فضای اینترنتی شامل اختراعات، نشانه‌های جغرافیایی و برخی محصولات خاص اسامی‌ شرکت‌ها می‌شود و حقوق مالکیت فکری برای این است که افراد به آرامش خاطر برسند و این آرامش خاطر باعث گسترش کاربران اینترنتی شود.

*نام‌ها و دامنه‌ها حقوق شما هستند

نکته جالب توجه اینجاست که طبق قانون حتی نام‌ها و دامنه‌های مختلف در فضای اینترنتی حقوق افراد به شمار می‌آیند و به همین علت کاربران برای رعایت حقوق خود و دیگران در فضای سایبر باید چند نکته اساسی را رعایت کنند. بررسی‌های اولیه در نام و علائم تجاری، انجام مشاوره‌های تخصصی با کارشناسان فناوری اطلاعات و ارتباطات و رعایت قوانین حق نشر از جمله نکات ضروری و غیرقابل اجتناب در راه‌اندازی یک وب‌سایت در فضای اینترنت است.

درکشورما ثبت دامنه برای سایت‌های مختلف از طریق پژوهشکده فیزیک نظری صورت می‌گیرد و حقوق افراد در فضای سایبر، حق شکایت در دادگاه‌های قضایی را برای طرفین در نظر گرفته است.

*از مجرمان اینترنتی شکایت کنید

حتماً برای شما هم پیش آمده که وقتی وارد اینترنت و فضای مجازی شده‌اید با رفتارهای مجرمانه‌ای از سوی برخی افراد برخورد کرده‌اید. هر چند تاکنون قانون جامعی در خصوص جرائم اینترنتی در کشور ما تصویب نشده اما با این حال، این امکان برای هر شهروندی وجود دارد که در صورت پایمال شدن حق و حقوق عمومی‌ و خصوصی‌اش در فضای اینترنتی دست به دامان دستگاه قضایی شود.

*کسب و کار اینترنتی در ایران

از طرف دیگر چند سالی است که مباحث مختلفی در رابطه با کسب و کار اینترنتی در ایران مطرح می‌شود و کارشناسان مختلف نسبت به خطرات این نوع از کسب و کار و تهدیدات و فرصت‌های آن نظراتی را بیان می‌کنند.

در این روش کسب و کار، می‌توان از طریق یک وب‌سایت تجاری یک کسب و کار کوچک را با قابلیت دسترسی به بازارهای جهانی از طریق اینترنت فراهم کرد. شاید شما هم از آن دسته از افرادی باشید که به دنبال راه‌اندازی یک سایت یا وب‌سایتی برای کسب و کار اینترنتی هستید، اما قبل از راه‌اندازی این نوع از سایت‌ها به چند نکته اساسی توجه داشته باشید:

این نوع از کسب و کار در عین جذابیت و کاربری بالا می‌تواند از جهات گوناگون هم خطرناک و تهدیدآمیز چه از لحاظ شخصی و چه از بعد امنیت کشور باشد و می‌تواند زمینه سوء استفاده برخی از افراد سودجو را فراهم کند.

باید حق و حقوق خود و مخاطبانمان را در اینترنت بشناسیم و به حقوق مجازی دیگران تجاوز نکنیم و در نهایت با حفظ هوشیاری نسبت به خطرات این نوع از کسب و کار‌ها از فرصت‌هایی که فضای سایبر در اختیارمان می‌گذارد به نحو شایسته‌ای استفاده کنیم.

علی البرزی