گاهي پيش مي‌آيد كه دستگاه ايمني بدن يك ماده بيگانه غير مهاجم را نيز دشمن تلقي كرده و عكس‌العمل آلرژيك نشان ‌دهد؛ مانند تب يونجه يا آسم و غيره. در برخي موارد نادر نيز پيش مي‌آيد كه سيستم ايمني بدن يك سيگنال داخلي را بد برداشت مي‌كند و به بافت‌هاي بدن آسيب مي‌رساند كه باعث بيماري‌هاي خود ايمني مي‌شود مانند ديابت نوع يك، آرتريت روماتوئيد و غيره. ويژگي اصلي و مورد توجه سيستم ايمني بدن اين است كه مي‌تواند ماهيت تركيبات يا ميكروارگانيسم‌هاي بيگانه را به‌خاطر بسپارد. زماني كه يك ميكروارگانيسم مانند ويروس وارد بدن مي‌شود اين سيستم پادزهر توليد مي‌كند تا ويروس را شناسايي كرده و اولين مقاومت‌ها را از خود نشان دهد.

چرا مريض مي‌شويم؟

شايد بپرسيد زماني كه بدن مجهز به چنين سيستم ايمني است پس چرا وقت و بي‌وقت مريضي به سراغ ما مي‌آيد؟ در جواب بايد بگوييم بين زماني كه يك ميكروارگانيسمِ دشمن وارد بدن مي‌شود تا وقتي كه سيستم ايمني وارد عمل شده و آن را دفع كند وقفه‌اي وجود دارد. اين ميكروارگانيسم‌ها هم از اين وقفه استفاده كرده و به سلول‌ها غلبه مي‌كنند يا آن‌ها را از بين مي‌برند. در واقع شدت بيماري به قدرت سيستم ايمني بدن بستگي دارد. عفونت‌ها، سرطان و ديگر بيماري‌ها زماني رشد بيشتري مي‌كند كه ويروس‌ها يا ميكروارگانيسم‌ها سيستم ايمني بدن را ضعيف كرده باشند يا تغذيه نامناسب باشد يا اينكه فردي پير شده باشد. خوشبختانه آنتي‌بيوتيك‌ها بيشتر مشكلات و بيماري‌هاي ناشي از باكتري‌ها را از بين مي‌برند. همچنين پزشكان مي‌توانند با ضعيف كردن عمدي سيستم ايمني يك بيمار برخي از بيماري‌هاي خود ايمني را درمان كنند.

چه بايد كرد؟

داشتن يك رژيم غذايي سالم كه حاوي مواد مغذي متنوعي است مي‌تواند براي تقويت سيستم ايمني بدن معجزه كند. زماني كه به خوبي غذا مي‌خوريد نيازي نيست كه به سراغ مكمل برويد. زماني مكمل‌ها مؤثر واقع مي‌شوند كه بدنتان نياز داشته باشد و البته پزشك تجويز كند. براي اينكه سيستم ايمني‌تان را بدون نياز به مكمل تقويت كنيد و پاييز و زمستان امسال را بدون سرماخوردگي پشت سر بگذاريد مطالعه اين مطلب را از دست ندهيد.

پروتئين بيشتري ميل كنيد

پروتئين‌ها براي عملكرد خوب سيستم ايمني بدن لازم‌اند. اسيدآمينه‌هاي موجود در آن‌ها براي توليد پادتن‌ها و ديگر تركيبات محافظت‌كننده بدن در برابر مهاجم‌ها لازم هستند و مي‌توانند از بروز عفونت و بيماري‌ها جلوگيري كنند. مواد غذايي مصرفي ما اغلب به اندازه كافي پروتئين دارد. گوشت، تخم‌مرغ، ماهي، حبوبات و غيره حاوي پروتئين هستند.

تقويت سيستم ايمني بدن

اسيدهاي چرب امگا 3 براي مقابله با التهاب‌ها و اثرات مضر آرتريت روماتوئيد و ديگر بيماري‌هاي خود ايمني مؤثر عمل مي‌كنند. نتايج پژوهش‌هاي متعدد نشان مي‌دهد كه اسيدهاي چرب امگا 3 به كاهش التهاب‌هاي حاصل از عكس‌العمل سيستم ايمني بدن كمك ‌مي‌كنند. اين اسيدهاي چرب، عناصر دستگاه ايمني بدن را تحريك مي‌كنند؛ عناصري كه وظيفه مقابله با سلول‌هاي مهاجم و نابودي آن‌ها را بر عهده دارند. ماهي، گردو، روغن ماهي، روغن‌هاي گياهي مانند روغن زيتون و غيره اين اسيدهاي چرب را به بدنتان مي‌رسانند.

ويتامين E را دريابيد

ويتامين E در روغن‌هاي گياهي، بادام، آجيل‌ها، غلات كامل و آووكادو به ميزان كافي وجود دارد و به توليد پادتن‌ها كمك زيادي مي‌كند.

ويتامين C ويتامين تقويت‌كننده

اين ويتامين به توليد و محافظت مخاط‌ها و كلاژن كمك كرده و جداره رگ‌هاي خوني را تقويت مي‌كند. همچنين وظيفه تحريك سلول‌هاي ايمني را بر عهده دارد. مكمل‌هاي ويتامين C براي كوتاه‌كردن دوره سرماخوردگي مؤثرند. فلفل دلمه‌اي قرمز، مركبات، كيوي و توت‌فرنگي منابع فوق‌العاده ويتامين C محسوب مي‌شوند.

ويتامين A

اين ويتامين در جگر، ماهي، شير پرچرب، كره، پنير و تخم‌مرغ به ميزان قابل‌توجهي وجود دارد. ويتامين A با حفظ سلامت مخاط، تحريك ترشح پادتن‌ها و افزايش تعداد گلبول‌هاي قرمز شدت بيماري‌هاي عفوني را كاهش مي‌دهد. بايد بدانيد كه بتاكاروتن‌ها پيش‌ساز ويتامين A مي‌باشند كه در ميوه و سبزيجات به‌ويژه نارنجي و زردرنگ وجود دارند.

زينك

كمبود زينك باعث كند شدن سرعت التيام زخم‌ها و بهبود بيماري مي‌شود. بهترين منابع غذايي زينك عبارت‌اند از غذاهاي دريايي، گوشت قرمز، گوشت پرندگان و جگر. البته بايد بدانيد كه در تخم‌مرغ، شير، لوبياها و ميوه‌هاي خشك و غلات كامل نيز زينك وجود دارد. توجه داشته باشيد كه مصرف خودسرانه و زياد مكمل زينك(روي) كاملاً برعكس عمل كرده و به سيستم ايمني بدن آسيب مي‌رساند.

سلنيوم

بهترين منابع غذايي سلنيوم گردو، غذاهاي دريايي، گوشت، ماهي، نان سبوس‌دار، سبوس گندم، جوانه گندم، جو دو سر و برنج قهوه‌اي مي‌باشد.

آهن هميشه و همه جا

آهن باعث توليد لنفوسيت‌هاي B و T مي‌شود و همچنين وظيفه اكسيژن‌رساني به سلول‌ها و بهبود عملكرد آن‌ها در برابر بيماري‌ها را برعهده دارد. اگر مي‌خواهيد به اندازه كافي آهن جذب كنيد گوشت قرمز، جگر، تخم‌مرغ، غلات كامل و حبوبات را دريابيد. پس تا مي‌توانيد اجازه ندهيد بدنتان دچار كمبود آهن شود كه به دردسر مي‌افتيد.

آنتي‌اكسيدان‌ها

محققان به اين نتيجه رسيده‌اند كه ليكوپن‌هاي موجود در گوجه‌فرنگي، بتاكاروتن‌هاي موجود در مواد غذايي گياهي نارنجي، قرمز، زرد و همچنين سبزيجات برگ سبز تيره مي‌توانند سلول‌هاي ايمني را در برابر راديكال‌هاي آزاد (همان مولكول‌هاي مضر) تقويت كنند. اين مولكول‌هاي آزاد همان‌هايي هستند كه به DNA آسيب مي‌رسانند.

پياز و سير

سير و پياز حاوي تركيبات گوگردي بسيار قوي هستند كه ماكروفاژها و لنفوسيت‌هاي T را تقويت كرده و مي‌توانند از عرض اندام آنزيم‌هاي آسيب‌رسان به بافت‌هاي سالم جلوگيري كنند. پس تا مي‌توانيد غذاهايتان را با سير و پياز غني‌سازي كنيد.

انگور و ميوه‌هاي ريز

انگور، تمشك و بلوبري سرشار از آنتي‌اكسيدان‌هاي قوي هستند كه سيستم ايمني بدن را تقويت كرده و بيماري‌ها را تا حد ممكن از شما دور مي‌كنند.

چه مي‌كند چاي سبز!

"EGCG"، نام آنتي‌اكسيدان‌هاي مخصوص موجود در چاي سبز است كه مي‌تواند با رشد سلول‌هاي سرطاني مقابله و خطر راديكال‌هاي آزاد را خنثي كند. خودتان را از خواص بي‌نظير چاي سبز محروم نكنيد. اين چاي علاوه بر مصون نگه داشتن بدنتان از بيماري‌ها افسردگي و چاقي را هم از شما دور مي‌كند.

ماست و كفير

پروبيوتيك‌ها باكتري‌هاي پرخاصيتي هستند كه در برخي از محصولات لبني مانند ماست و كفير وجود دارند و مي‌توانند سيستم ايمني را در برابر ويروس‌ها مجهز كنند.

ورزش را فراموش نكنيد

بر اساس نتايج پژوهش‌هاي متعدد، ورزش (منظورمان ورزش‌هاي سنگين و حرفه‌اي نيست) عملكرد سيستم ايمني بدن را بهبود مي‌بخشد. به‌ويژه افرادي كه در مرحله رسيدن به سالمندي هستند بايد بيشتر به فكر تحرك بدني باشند. پياده‌روي، شنا و دوچرخه‌سواري را در برنامه روزانه‌تان قرار دهيد و سالم باشيد.

هيچ رژيم معجزه‌گري وجود ندارد

گفتيم كه تغذيه خوب سيستم ايمني بدن را تقويت مي‌كند اما مراقب باشيد. هيچ ماده غذايي، هيچ ويتامين و هيچ ماده معدني معجزه‌گري وجود ندارد كه بتواند يك تنه و بدون شكست با ويروس‌ها مقابله كند. احتمالاً شما هم تبليغات برخي از رژيم‌هاي معجزه‌گر را شنيده‌ايد كه بدنتان را تميز و با ويتامين‌ها و مواد معدني و اسيدهاي آمينه بي‌نظيرشان سيستم ايمني شما را تضمين مي‌كنند. اما گوشتان به اين حرف‌ها بدهكار نباشد. هيچ روش معجزه‌گري در برابر بيماري‌ها وجود ندارد. شما فقط مي‌توانيد بدنتان را تقويت كنيد، استرس و فشارهاي روحي را از خود دور كنيد و در نهايت به خدا توكل داشته باشيد تا هميشه سالم و تندرست بمانيد.