نرمش و ورزش یکی از عادت‌هایی است که می‌توان آموزش آن را از سنین نوزادی و نوپایی در برنامه روزانه نوزادان قرار داد و به این بهانه علاوه بر حفظ سلامت و نشاط عمومی و جسمانی نوزاد او را با یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای حفظ تندرستی و تناسب اندام از‌‌ همان سنین کودکی آشنا کرد. امروزه اهمیت آشنایی نوزادان با نرمش و ورزش به حدی توسط متخصصان طب فیزیکی و کار‌شناسان این حوزه تذکر داده شده که در بسیاری از کشور‌ها به ویژه کشورهای اروپایی همچون انگلیس و فرانسه ورزش و نرمش روزانه برای کودکان زیر ۵ سال نیز اجباری و ضروری شده است. به این ترتیب کودکان زیر ۵ سال، حتی نوزادان نیز بعد از یک ماهگی موظفند در طول روز تمرینات ورزشی داشته باشند یا در برنامه روزانه آن‌ها بازی‌ها و سرگرمی‌های پرتحرک وجود داشته باشد. از این شماره در کنار هم برخی تکنیک‌ها و تمرینات ورزشی ویژه گروه سنی یک تا ۶ ماه را مرور می‌کنیم.

از فواید ورزش نوزادان بیشتر بدانید

تحقیقات کار‌شناسان نشان می‌دهد نوزادان و کودکان زیر ۲ سالی که در این دوران به صورت روزانه و مستمر ورزش و نرمش می‌کنند در مقایسه با همسالان دیگر خود سلامت و نشاط بیشتری دارند. به گفته کار‌شناسان، شروع ورزش‌های پایه و انجام نرمش‌ها هیچ محدودیت سنی ندارد و حتی شروع ورزش و نرمش از سنین نوزادی می‌تواند برای آینده او و علاقه‌مندی‌اش به ورزش بسیار مفید باشد. از آنجا که برای ورزش کودک بدن کودک توسط دستان پدر یا مادر لمس می‌شود، کودک علاوه بر دریافت انرژی‌های پدرانه و مادرانه، احساس امنیت و آرامش می‌کند و در عین حال از خواص درمانی ورزش و نرمش برای تقویت عضلات، به کارگیری و فعال شدن عضلات و افزایش سطح ایمنی بدن بهره می‌گیرد.

بهترین تکنیک‌ها برای نوزادان یک تا ۶ ماهه

اگر چه نوزادان یک تا ۶ ماهه به خودی خود توانایی حرکت دادن اعضای بدن و عضلات خود را ندارند، اما همگی آن‌ها به طور ناخودآگاه از تکان دادن و کشیدن عضلات و بدن‌شان احساس لذت و رضایت می‌کنند. بنابراین این لطف بزرگی است که در زمانی که آن‌ها توانایی حرکت ندارند با شیوه‌ای صحیح به آن‌ها در کشش عضلات، پیچش بدن و حرکت دادن مفاصل‌شان کمک کنید.

پیش از ورزش باید رعایت کنید

برای ورزش دادن نوزاد شرایط ویژه‌ای را باید در نظر بگیرید که رعایت آن‌ها به حفظ ایمنی و سلامت نوزاد کمک می‌کند:

•  برای ارائه ماساژ از یک زیرانداز نرم و مناسب استفاده کنید.
•  حتما ورزش را روی زمین انجام دهید تا راحت‌تر بتوانید حرکات را روی نوزاد اجرا کنید.
•  در فضایی آرام و در شرایطی که خودتان به لحاظ روحی در آرامش هستید، نوزادتان را ورزش دهید زیرا استرس شما از طریق دستان‌تان به بدن نوزاد منتقل می‌شود.
•  دقت کنید که دمای اتاق نوزاد مناسب با شرایط او باشد و به میزان کافی اکسیژن داشته باشد.

تکنیک صلیب سینه و تقویت ریه

در این مرحله دستان خود را در حالی که دستان نوزاد را احاطه کرده به سمت بالا و پایین در طرفین حرکت دهید. به این ترتیب با این حرکت به آرامی دستان نوزاد را به سطح زمین نزدیک کرده و دوباره آن‌ها را عمود به زمین قرار می‌دهید. این حرکت که به نام صلیب سینه معروف است. به نوزاد کمک می‌کند تا علاوه بر تقویت مفصل و عضلات ناحیه شانه و سینه به گسترده شدن و تقویت قفسه سینه و ریه کمک شود. این تکنیک را که مناسب برای نوزادان یک تا ۶ ماهه است، بهتر است ۵ بار در روز تکرار کنید. تکنیک دیگری که می‌توانید جایگزین این تکنیک کنید یا موازی با آن انجام دهید بالا بردن و پایین آوردن دستان کودک است.

تکنیک دوچرخه

برای اجرای این تکنیک همان‌طور که نوزاد به پشت خوابیده، این بار سراغ پاهای او بروید. با اجرای این تکنیک که به آن حرکت دوچرخه می‌گویند برای افزایش توان حرکتی نوزاد و تقویت عضلات ران او کمک کنید. برای اجرای این تکنیک کافی است مچ پا و بخشی از پاشنه کودک را در دست بگیرید و مراقب باشید که فشار بیش از حد به پای نوزاد وارد نکنید. در این مرحله به ترتیب پای راست و بعد پای چپ نوزاد را به سمت قفسه سینه او هدایت کنید و این کار را با آرامش انجام دهید تا فشار بیش از حد به مفصل زانوی نوزاد وارد نشود.

اولین قدم، گرم کردن عضلات

نوزاد را به پشت روی زیرانداز بخوابانید. پنجه‌های نوزاد را دور انگشت سبابه خود حلقه کنید و با کمک انگشت شست و دیگر انگشتان خود آن‌ها را به آرامی نگهدارید و مراقب باشید که بیش از اندازه به سرانگشتان و دست نوزاد فشار وارد نکنید. در این حالت دستان کودک را به آرامی و آهستگی به سمت بالا بکشید به گونه‌ای که خیلی آرام شانه‌ها و پشت کودک با زمین فاصله پیدا کند. این حرکت برای شروع و گرم شدن عضلات بالاتنه کودک مناسب است. این تکنیک را ۵ بار تکرار کنید.

تکنیک نشستن با کشش

پس از حرکت دوچرخه بهترین حرکت اجرای تکنیک نشستن با کشش نوزاد است. برای اجرای این تکنیک همانطور که نوزاد در حالت درازکش قرار دارد، مچ دست او را بگیرید و با آرامش او را از زمین جدا کنید. این کار را باید با آرامش زیادی انجام دهید و مراقب باشید که پیش از هر جایی باید شانه‌های کودک از زمین فاصله بگیرد و او به آرامی روی زمین بنشیند. اجازه دهید چند ثانیه کودک روی زمین بنشیند و دوباره در‌‌ همان حالت که دست‌های او در دستان شما قرار دارد او را به حالت اول روی زمین برگردانید.

افزایش استحکام ساعد‌ها

یکی از شیوه‌هایی که می‌تواند به تقویت عضلات، اسکلت‌بندی و افزایش قدرت بدنی نوزاد کمک کند، اجرای تکنیک ساعد‌هاست. برای این منظور نوزاد را به صورت دمر روی زمین قرار دهید و اجازه دهید او دست‌ و ساعد‌هایش را روی زمین قرار دهد. پس از این‌که مطمئن شدید او به خوبی دست‌هایش را روی زمین قرار داده، پاهای او را از زمین بلند کنید به گونه‌ای که بدن او با زمین زاویه ۴۵ درجه‌ای تشکیل دهد. اجرای این تکنیک دقت و تمرکز زیادی می‌خواهد. چرا که در صورتی که مدیریت خوبی برای نگهداشتن نوزاد وجود نداشته باشد، امکان برخورد صورت و آسیب دیدن بینی نوزاد وجود دارد. بنابراین برای اجرای این تکنیک دقت لازم را داشته باشید و همیشه مراقب باشید که کودک برای نگهداشتن خود از سر و گردنش استفاده نکند.