زندگی با بیماری قلبی

پس از اینکه شما دچار حمله قلبی شدید یا تحت عملی مانند آنژیوپلاستی یا جراحی بای‌پس قرارگرفتید، ضروری است که شما یک گام به عقب ‌بردارید و شیوه زندگی خود را مورد ارزیابی مجدد قراردهید تا بتوانید احتمال یک حمله قلبی دیگر را کاهش دهید. هدف شما در دوران نقاهت قطعا برگشت به فعالیت‌های طبیعی می‌باشد. میزان بهبودی شما بستگی به موارد زیر دارد:

میزان فعالیت شما پیش از حمله قلبی چه قدر بوده است، حمله قلبی چه قدر شدید و آسیب‌زننده بوده است، بدن شما چه پاسخی به آن داده است و چه درمانی صورت گرفته است.

در هفته‌ها و ماه‌های اول پس از حمله قلبی بهبودی شما سریع‌تر رخ می‌دهد اگر از استرس، دماهای خیلی بالا و خیلی پایین و شرایطی که سبب وارد آمدن فشار به قلب شما می‌شوند پرهیز کنید. ممکن است شما قادر باشید که برخی فعالیت‌ها را با اصلاحاتی انجام دهید تا فشارهای جسمانی و احساسی بر قلب خودتان را کاهش ‌دهید.صحبت کردن با پزشک در مورد وضعیت‌تان مهم است.

آیا رابطه جنسی برای بیماران قلبی ممنوع است؟

هیچ دلیلی وجود ندارد که شما به محض به دست آوردن توانایی جسمانی جهت برقراری رابطه جنسی از آن خودداری نمایید. پس از حمله قلبی شما در عرض 3 تا 4 هفته می‌توانید رابطه جنسی را از سر بگیرید. شما بهتر است ابتدا این امر را به آهستگی امتحان نموده و به تدریج آن را به الگوی اولیه خود برگردانید.
اگر تحت عمل بای‌پس قرار گرفته‌اید، جناغ شما تا حدود 3 ماه به طور کامل بهبود نمی‌یابد. در طول این دوره شما از وارد آوردن فشار بر دست و شانه باید خودداری کنید. اما لازم نیست از رابطه جنسی پرهیز کنید. این مسئله صحیح نیست که رابطه جنسی سبب بروز یک حلمه قلبی مجدد می‌شود. پزشکان همیشه می‌گویند اگر شما قادر باشید دو طبقه راه‌ پله را بالا بروید اغلب به طور ایمن می‌توانید رابطه جنسی داشته باشید.

عوامل خطر عمده‌ای که قابل کنترل، اصلاح و یا  درمان هستند عبارتند از:

کلسترول خون بالا

فشارخون‌بالا (هیپرتانسیون)

دیابت ، پاسخ غیر طبیعی به انسولین

افزایش وزن  و چاقی ، نحوه توزیع چربی در بدن(چاقی شکمی)

الکل و رژیم غذایی نادرست

عدم فعالیت جسمانی

استرس

برخی داروها (قرص‌های ضدبارداری-برخی داروهای هورمونی)

کمبود آنتی اکسیدان ها، غیر عادی شدن فاکتورهای انعقاد خون و افزایش هموسیستئین : در خون نیز باعث ممکن است سبب افرایش بروزCVD  شوند.

کلسترول بالا: کلسترول بالا خطر ایجاد  بیماری‌های قلبی‌عروقی را چند برابرافزایش می دهد. کلسترول با رسوب و ضخیم کردن دیواره سرخرگ ها ( تشکیل آتروما) بر روی آن است که باعث تنگی سرخرگ ها می شود.

فشارخون‌بالا (هیپرتانسیون): فشارخون‌بالا نیز  خطر ایجاد  بیماری‌های قلبی‌عروقی را چند برابرافزایش می دهد. سایر عوامل دیگری مانند چاقی،سیگار، کلسترول بالا،  سوء مصرف الکل، رژیم غذایی ناسالم یا عدم فعالیت جسمانی  و برخی بیماریها نیز می‌توانند در ایجاد فشارخون بالا دخیل باشند وهمچنین اثرات  فشارخون‌بالا رادر ایجاد بیماری‌های قلبی‌عروقی  چندین برابر بیشتر افزایش دهند.( البته افراد ممکن است  بدون وجود هیچ یک از این عوامل، باز هم مبتلا به فشارخون بالا شوند)

چاقی و افزایش وزن:

چاقی و افزایش وزن بدن در ایجاد خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی مستقل از سایر عوامل خطر دخیل می‌باشد، چرا که. چاقی فشارخون را افزایش داده، سبب افزایش بارکاری قلب می‌شود ،اثرات مضری برروی کلسترول  داشته اترواسکلروز را تشدید میکند و در ایجاد بیماری دیابت(بیماری قند خون)  دخیل می‌باشد.

عدم فعالیت جسمانی: شیوه زندگی غیرفعال سبب افزایش خطر ابتلا به اضافه‌وزن، سطح کلسترول خون‌بالا، فشارخون‌بالا و دیابت می‌شود. ورزش منظم درحد متوسط، سبب کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی می‌شود.

حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت متوسط در اغلب روزهای هفته (حداقل ۵ روز) یا هر روز به سلامت قلب کمک کرده همچنین می‌ تواند احتمال بیماری‌های قلبی و سکته ی قلبی همچین خطر سرطان روده ی بزرگ، فشارخون بالا، دیابت و … را نیز کم کند.

بیماری دیابت (قند خون): ابتلا به دیابت، فرد را در معرض خطر جدی قرار می‌دهد. درحدود دوسوم افراد مبتلا به دیابت به علت ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی می‌میرند.  پیشگیری ازابتلا به دیابت خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی را نیز کاهش می دهد. کنترل دیابت بعد ابتلا نیز تا حدی ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی را نیز کاهش دهد(البته بطور جزیی).

اثرات استعمال سیگار عبارتست از: – افزایش تعداد ضربان قلب و نیز نامنظمی ضربان قلب (آریتمی) – انقباض سرخرگ‌ها کرونری – تشدید  انسداد اترواسکلروتیک سرخرگ‌ها توسط پلاک – افزایش فشارخون – افزایش نیاز بافت قلب به اکسیژن -  کاهش توانایی خون در حمل اکسیژن –  افزایش میزان خطر لخته شدن خون و در نتیجه حمله قلبی و سکته مغزی.

حتی تماس با دود سیگار در افراد غیرسیگاری موجب افزایش میزان بروز بیماری‌های قلبی‌عروقی می‌گردد.

یائسگی زودرس: یائسگی زودرس  زنان(به شکل طبیعی و یا بدنبال جراحی) وی درمعرض خطر بیشتر ابتلا به بیماری سرخرگ‌های‌کرونری قرار می‌دهد.

سایر عوامل موثر که عوامل مداخله‌کننده نامیده می‌شوند نیز با بیماری‌های قلبی‌عروقی مرتبط می‌باشند، اما اهمیت آنها هنوز بطور کامل شناخته نشده یا مورد سنجش قرار نگرفته‌اند. این عوامل عبارتند از:

استرس: به نظر می‌رسد که استرس (بویژه‌دربرخی‌افراد) سبب افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی می‌شود. شاید علت این افزایش میزان خطر، بالا رفتن تعداد ضربان قلب و فشارخون و آسیب به سرخرگ‌ها بدلیل استرس طولانی مدت ‌باشد. همچنین ممکن است استرس در ایجاد سایر رفتارهای مخاطره‌آمیز مثل تغذیه بیش از حد، استعمال دخانیات و سوء مصرف الکل دخیل باشد. استرس از طریق افزایش هورمون‌های استرس (از جمله آدرنالین) سبب تولید و افزایش کلسترول  و نیز افزلیش احتمال پاره شدن پلاک آترواسکلروز می‌شود. استرس های شدید کوتاه مدت ممکن است با افرایش انعقاد پذیری خون موجب لخته عروقی  شود.

الکل: نوشیدن مقادیر بیش از حد الکل می‌تواند فشارخون را افزایش داده و اثر منفی بر روی سطح کلسترول و تری‌گلیسرید (چربی خون)  و اترواسکلروز کرونری داشته باشد و ممکن است منجر به ایجاد ضربان نامنظم قلبی (آریتمی) گردد.

قرص‌های ضدبارداری: قرص‌های ضدبارداری  سبب افزایش‌خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی در افراد سیگاری یا مبتلا به فشارخون‌بالا بویژه در زنان بالای ۳۵ سال شوند. (قرص‌های ضدبارداری  جدید حاوی سطح هورمون کمتری نسبت به قرص‌های قبلی بوده و خطر کمتری دارند).   پس از ۳۵ سالگی بدلیل افزایش خطر ابتلا به حمله قلبی و لخته شدن خون، زنان سیگاری یا مبتلا به فشارخون‌بالا نباید از قرص‌های ضدحاملگی استفاده کنند مگر موارد خاص با نظر پزشک.

در حدود نیمی از موارد مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی‌عروقی ناگهانی هستند یعنی بروز آنها غیرمنتظره بوده و فرصت نیز برای درمان وجود ندارد همچنین  درمان‌های متداول امروزی (مانند آنژیوپلاستی با بالن و یا  جراحی بای‌پس سرخرگ کرونری) را نمی‌توان برای هر فرد در معرض خطر انجام داد و در صورت امکان انجام ، درمان فقط مشکل کنونی فرد را درمان می‌کند وروند بیماری زمینه‌ای را متوقف نمی‌سازد.

پس علارغم تمام پیشرفت ها ، هنوز هم پیشگیری بهتر از درمان است

درد قفسه سینه و نشانه های هشدار دهنده:

نوعی از درد سینه مرتبط با بیماری قلبی، ممکن است ناشی از التهاب سطح خارجی قلب یعنی لایه پریکاردیوم باشد. درست مانند التهاب در سایر نقاط بدن، پریکارد ملتهب نیز متورم می‌شود و باعث اعمال فشار بر پایانه‌های عصبی می‌شود که این امر ممکن است منجر به بروز درد در هنگام نفس کشیدن، خم شدن به جلو یا دراز کشیدن شود. درست است که تمام دردهای قفسه‌سینه نشان دهنده حمله قلبی نمی‌باشند، ولی همیشه باید در صورت ادامه درد قفسه سینه برای بیش از 5 دقیقه، از مرکز فوریت‌های پزشکی کمک بگیرید. قطعا رعایت ایمنی و احتیاط، بسیار بهتر از پشیمانی احتمالی است.

چگونه زنان می‌توانند از بروز بیماری‌های قلبی‌عروقی پیشگیری نمایند؟

به ویژه برخی از تغییرات مثبت و پیشگیرانه‌ای که پزشک توصیه می‌کند تا در شیوه زندگی خود اعمال نمایید از اهمیت زیادی برخوردارند، اما همه این تغییرات که در ذیل ذکر می‌شوند مهم هستند:

اطلاع از سابقه خانوادگی میزان خطر شما درصورتیکه یک عضو خانواده شما در سنین پایینی دچار بیماری‌های قلبی شده باشد، افزایش می‌یابد.

ترک استعمال دخانیات و دوری از دود سیگار دیگران زنانیکه قرص‌های ضدبارداری استفاده می‌کنند و سیگاری نیز هستند، در معرض خطر بیشتری برای لخته شدن خون و سکته مغزی می‌باشند. ایده‌آل این است که هر زنی که سیگاری است، سیگار خود را به هر حال ترک نماید، ولی به ویژه ترک سیگار در زنانی که از قرص‌های ضدبارداری استفاده می‌نمایند، مهم تر است. زنان بالای 35 سالی که سیگاری هستند، نباید از قرص‌های ضدبارداری استفاده نمایند.

روزانه حداقل 30 دقیقه ورزش نمایید اگر پزشک به شما بگوید که روزانه یکساعت ورزش برای شما مناسب‌تر است، توصیه وی را انجام دهید. لازم نیست که به باشگاه‌های گران قیمت بروید. تحقیقات نشان داده‌اند که روزانه 30 دقیقه پیاده‌روی برای زنان بسیار مفید است.

با پزشک خود برای کنترل فشارخون‌بالا و کلسترول‌خون بالا همکاری نمایید ممکن است علاوه بر تغییرات سالم در شیوه زندگی نیاز به مصرف دارو داشته باشید. زنان یائسه نسبت به مردان هم سن خود، کلسترول خون بالاتری دارند.

توجه زیادی به سطوح تری گلیسیرید خون معطوف نمایید سطح بالای تری‌گلیسیرید در زنان نسبت به مردان همراهی بیشتری با بیماری‌های قلبی‌عروقی دارد. سطح طبیعی تری‌گلیسیرید کمتر از 150 میلی‌گرم در دسی‌لیتر می‌باشد .

با پزشک خود برای کنترل دیابت یا پیش دیابت همکاری نمایید این بیماری‌ها ارتباط بسیار نزدیکتری با بیماری‌های قلبی‌عروقی در زنان دارند. در حقیقت، زنان مبتلا به دیابت به همان اندازه مردان مبتلا به دیابت، در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی می‌باشند.

با پزشک خود درباره مصرف آسپیرین به عنوان پیشگیری صحبت نمایید برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف آسپیرین در زنان زیر 65 سال ممکن است برای پیشگیری از اولین حمله قلبی مفید نباشد، ولی در زنان بالای 65 سال مفید است. آسپیرین همچنین ممکن است میزان خطر بروز سکته مغزی را در زنان کاهش دهد.

کنترل استرس وتنش‌های عصبی را یاد بگیرید و اجرا نمایید .